PHANTOM (1922, F.W. Murnau, Germany, 120min, A+30)

PHANTOM (1922, F.W. Murnau, Germany, 120min, A+30)

ชอบความเปราะบางของมนุษย์ในหนังเรื่องนี้มากๆ คือพระเอกของเรื่องเป็นคนดีที่มีชื่อเสียงเรื่องความซื่อสัตย์ เขาเป็นคนที่เจ้าแม่เงินกู้ไว้วางใจที่สุดว่า “คนนี้ไม่โกงแน่นอน” แต่อยู่ดีๆวันนึงเขาก็ถูกรถชน แล้วเขาก็ตกหลุมรักสาวสวยผู้ร่ำรวยที่ขับรถชนเขา แล้วหลังจากนั้นก็เหมือนเขาเกิดอาการจิตแตก เขาเริ่มโกงเงิน เริ่มทำเลวหลายๆอย่าง โดยที่เขายังคงเหมือนไม่รู้ตัวว่าตัวเองทำเลวไปแล้ว

เราว่าตัวละครพระเอกมันน่าสนใจมากๆ และเราว่าคนอย่างนี้น่ากลัวกว่าคนที่เรารู้แน่ๆว่า “ไอ้นี่ไว้วางใจไม่ได้” หรือ “ไอ้นี่ดูเจ้าเล่ห์มาก” เพราะเวลาเราเจอคนที่เราไว้วางใจไม่ได้ เราก็จะระวังตัว และไม่ยอมตกเป็นเหยื่อของคนพวกนี้ แต่เรามักจะไว้วางใจคนอย่างพระเอก คนที่ใจซื่อ มือสะอาดมาโดยตลอด โดยเราลืมนึกถึงความจริงที่ว่า มนุษย์มันเปลี่ยนแปลงได้ทุกวินาที และมนุษย์แต่ละคนมันมีจุดอ่อนของตัวเอง และการที่เขาทำดีมาโดยตลอดเวลาที่ผ่านมา มันไม่ได้รับประกันว่า วันพรุ่งนี้เขาจะยังคงทำดีอยู่ เพราะวันใดวันหนึ่งอาจจะมีอะไรบางอย่างมากระทบจุดอ่อนทางจิตของเขา และทำให้เขาเปลี่ยนไปจากเดิมก็ได้

ความเปราะบางทางจิตของมนุษย์ในหนังเรื่องนี้ ทำให้เรานึกถึงหนังเรื่อง IMPERATIV (1982, Krzysztof Zanussi) ด้วย เพราะ IMPERATIV ก็มีเนื้อหาเกี่ยวกับชายหนุ่มที่เป็นคนปกติ แต่มีอยู่วันนึงเขาก็เห็นรอยร้าวของอะไรสักอย่าง (ถ้าจำไม่ผิด) แล้วเขาก็เริ่มค่อยๆกลายเป็นบ้า

เรายังได้ดูหนังของ Murnau กับ Fritz Lang ไม่เยอะเท่าไหร่นะ แต่เท่าที่ดูมา เรารู้สึกว่าหนังของ Murnau มันมีความอ่อนโยนหรือมีความละเอียดอ่อนกว่าหนังยุคแรกของ Lang น่ะ ในขณะที่หนังยุคแรกของ Lang จะเด่นด้านพล็อตเรื่อง คือหนังของ Lang เนื้อเรื่องจะสนุกมากๆ มีการชิงไหวชิงพริบ หักเหลี่ยมเฉือนคมกันทุกๆ 5 วินาที แต่อารมณ์ความรู้สึกของตัวละครมันจะหยาบกว่าหนังของ Murnau

ความแตกต่างกันระหว่าง Lang กับ Murnau ตรงจุดนี้ทำให้นึกถึงความแตกต่างกันระหว่างหนังของ Akira Kurosawa กับ Kenji Mizoguchi ด้วยเหมือนกัน เพราะเราจะรู้สึกว่าหนังของ Kurosawa มีพล็อตเรื่องที่ขึงขังเหมือนหนังของ Fritz Lang แต่หนังของ Mizoguchi จะมีอารมณ์ละเอียดอ่อนกว่าหนังของ Kurosawa